Web 3.0 henüz gelişme aşamasında olduğundan ötürü evrensel olarak kabul edilen tam bir tanımı olmasa da zaman zaman ‘internetin geleceği’ olarak geçen, blokzinciri sistemine dayalı yeni bir internet sürümü. Adeta internetin üçüncü nesli sayılan bu teknoloji, makine öğreniminden ve yapay zeka (AI) teknolojisinden yararlanıyor. Böylece toplanan içerikleri tıpkı bizler gibi -insan bakış açısından- anlama, kategorize etme, yorumlama, daha iyi bir sürümde içerik üretme ve paylaşma özelliklerini içerisinde barındırıyor.
Gelin Web 3.0 ile hayatımıza dahil olmaya başlayan kavramlara bakalım.
Semantik web
Merkeziyetsiz veri saklama teknolojisine sahip blockchain, makine öğrenimi ve tabii ki yapay zeka… Web 3.0, bu teknolojileri tek bir çatı altında toplayarak Semantik Web’i oluşturuyor.
Semantik Web ile yapay zeka, insan gibi düşünmeye bir adım daha yaklaşıyor. Yoksa Terminatör mü demeliyiz?
Semantik Web -bir diğer deyişle anlamsal ağ- internet ortamında tükettiğimiz içeriklerin yazılımların da tıpkı bizler gibi algılamasını, yorumlamasını ve kullanmasını sağlıyor. Bunun temel amacı yazılımların veriyi bulması, paylaşması ve birleştirmesi.
Bilgisayarlar her ne kadar akıllı olsalar da birçok işlemi insanların yönlendirmesiyle gerçekleştirirler. Bunun sebebini web sayfalarının makinenin değil, insanların okuması için tasarlanmış olmasıyla açıklayabiliriz. Semantik web ise bilgisayarlar tarafından anlaşılabilir. Böylece istenilen bilgiyi bulup birleştirebilir ve paylaşabilir.
Blockchain
Yepyeni internet, kripto paraları beraberinde getiriyor. Bitcoin, Ethereum ve çok daha fazlası blok zinciri ile korunuyor.
Bir veritabanı sistemi olan Blockchain, bireysel kullanıcılara dijital kimlik üzerinden kontrol imkanı sağlıyor. Kavrama her ne kadar kripto paralarla birlikte aşina olsak da aslında birçok alanda saklama, yönetme ve depolama gibi işlemler için kullanılıyor.
Dijital kimlikler, sözleşmeler, fikri mülkiyet hak sahipliği, lojistik ve birçok farklı türde varlık Blockchain teknolojisi ile korunuyor.
Blockchain sisteminde yapılan her işlem bloklar biçiminde saklanıyor. Yeni oluşturulan her blok “hash” adındaki eşsiz kimlik numarasıyla kendinden bir önceki bloğa atıfta bulunuyor. Tüm bu bloklar birleşerek sonsuza kadar devam eden “blokzinciri” oluşturuyor.
Blockchain oldukça güvenli bir sistem, ağın barındırdığı özel bir bilgisayar türü olan madenci tarafından doğrulanmadan bloğa herhangi bir işlemin eklenmesi mümkün değil. Böylece hileli bir işlem, blokzincire kaydedilmiyor.
NFT
Birbirinden şık gözlükleriyle maymunlar, piksel piksel avatarlar ve daha binlerce sanat eseri. Web 3.0 ile herkes birer içerik üreticisine dönüşüyor.
NFT teknolojisi ile özgünlüğü güvenceye alınan özel içerikler, tıpkı kripto paralar gibi blok zinciri ile korunuyor. Ama tabii ki ekran resmi almak da bir seçenek!
Açılımı “Non Fungible Token”, Türkçe karşılığı “Değiştirilemez Token” olan NFT’yi bir tip kripto para türü olarak ifade etmek de mümkün. Fakat NFT kripto paralardan farklı olarak dijital ortamda varolan ve mülkiyet altına girebilen değerli varlıkları temsil ediyor. Yani NFT’ler bir meta ya da ürün.
Metaverse
Web 3.0 birden fazla çevrim içi sanal dünyaya ev sahipliği yapacak. Metaverse adı verilen bu evrenler ile birlikte kullanıcılar, gerçekçi sanal dünyalarda beraber çalışabilecek, buluşabilecek, sosyalleşebilecek ve oyun oynayabilecek.
Matrix’e hoş geldiniz. Mavi hapı mı seçmeli, kırmızı mı?
Ayrıca Web 3.0 ile bu sanal dünyalarda tokenize edilmiş her nesne bir NFT olacak ve ticareti kripto paralar ile yapılacak.
Düşünüldüğünde günümüze çok uzak gibi gelse de halihazırda bu teknolojiyi kullanıyoruz. Amazon sanal asistanı Alexa ve Apple sanal asistanı Siri Web 3.0 teknolojilerine çok iyi birer örnek.
Sanal dünyanın büyümesi ve gün geçtikçe bizi içine çekmesi düşünüldüğünde her ne kadar uzak ve hatta ürkütücü gelse de geçmişe şöyle bir bakınca ne çok teknoloji ve gelişmeyi hayatımıza dahil ettiğimizi görüyoruz. Teknolojik gelişmelerden geride kalmak, artık tıpkı gerçek dünyadan uzak kalmak gibi! Gelişmelerden uzak kalmak istemiyorsan ve daha fazlasını öğrenmek istiyorsan bizi takip etmeyi unutma!