25 Haziran 2024’te toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Komisyonu, Google’ın Türkiye yapılanmasındaki yetkilileri ağırladı. Türkiye’deki faaliyetleri hakkında sunum yapan yetkililer sonrasında milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Gerçekleşen açık oturumdaki dikkat çeken tüm açıklamaları sizler için derledik.
Google, Türkiye’de nasıl yapılanıyor?
Dijital telif hakları ile alakalı olarak gerçekleştirilen toplantı, Google-Türkiye ilişkileri açısından büyük bir öneme sahip. Komisyon başkanı Hüseyin Yaman, toplantıyı açarken Google’ın ilk kez bu düzeyde açıklamalar yapıyor olmasının “tarihi önemine” özellikle dikkat çekti.
Toplantıya komisyon üyelerinin haricinde Google’ı temsilen birçok farklı isim katıldı:
- Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle İlişkiler ve Kamu Politikaları Birim Başkanı Tolga Sobacı
- Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle İlişkiler ve Kamu Politikası Müdürü Duygu Yücesoy
- Google Macaristan Telif Hakları Uzmanı Aderienn Timar
- Google İstanbul Bilgi Teknolojileri Limited Şirketi ve Google LLC’i temsil eden serbest avukatlar Gönenç Gürkaynak, Ceren Yıldız Özgökçen

Başkan Yaman’ın açılış konuşmasından sonra sözü alan Tolga Sobacı, Google Reklamcılık şirketinin Google LLC ile olan ilişkisini açıklayarak başladı. LLC’nin Türkiye’deki şubesi olmadıklarını, kendilerini temsil etmediklerini vurgulayan Sobacı, Reklamcılık şirketinin Türkiye’de hizmet verdiği 18 yıl boyunca bağımsız ve ayrı bir şirket olduğunu belirtti.
Türkiye’deki Google yapılanmasının detaylarını ve neden çoklu şirketler olduğunu soran CHP İzmir Milletvekili Ahmet Tuncay Özkan’ın sorusuna yanıt veren Gönenç Gürkaynak:
(…) “Aslında ya bakıyoruz bir tane Google Reklamcılık var, bir tane Google Bilgi Teknolojileri var, ayrı bir Google LS. ‘Ne yapmaya çalışıyorsunuz?’ deseniz;
‘Efendim, bunların hepsi Türkiye’deki mevzuata uyum çabasının bir parçası olarak doğdu, yoksa bizim yapılandırdığımız şeyler değil.’ demek durumunda kalacağım. Aramızdaki iş bölümünde bile biraz bunu gözleyebilirsiniz. (…) Bu şirketler üzerinde Google LLC’nin doğrudan değilse de dolaylı kontrolü var.”
-Gönenç Gürkaynak, Google’ı temsilen serbest avukat
Google’ın Türkiye’deki şirketleri üzerinden vergi ödeyip ödemediği sorusu ise Tolga Sobacı tarafından yanıtlandı. Vergi sorumluluklarını yerine getirdiklerini dile getiren Sobacı, ödenen miktarı şirket politikaları gereği açıklayamayacaklarını paylaştı.
Benzer şekilde yöneltilen “Ne kadar bir gelir elde ediliyor?” sorusuna da bu gibi bilgilerin kamuyla paylaşılamayan, hassas ve mahrem kurumsal veriler içerdiği cevabı verildi. Bu cevapların ardından tekrar benzer soruları yönelten milletvekilleri ile net bir bilgi paylaşılmadı.
Şirket içerisinde ise 100’den fazla çalışan olduğu ve çalışma ortamlarının Türkiye’deki mevzuatlar ile uyumlu olduğu aktarıldı.

Telif hakları ve çifte standart iddiası
Toplantının asıl konusu olan dijital telif hakları konusunda ilk soruyu AKP Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız yöneltti. Elinde Avrupa Birliği, Avustralya ve Kanada’da telif ödemesi yapıldığına dair bilgiler olduğunu aktaran Yıldız, Türkiye gibi ülkelerde farklı bir yaklaşım olup olmadığı sorusunu yöneltti.
Soru yanıtlanmadan önce eklemelerde bulunan Başkan Yaman, kamuoyunun gözünde bu farklı yaklaşımın çifte standart düşüncelerini uyandırdığını belirtti.
Google tarafı ise örnek gösterilen ülkelerde dijital teliflerle alakalı yasal düzenlemeler yapıldığını aktardı. Daha önce Güney Kore ve Japonya’nın da benzer düzenlemeler için çalışma başlattığı ancak sonrasında kendi piyasaları için uygun görülmediği gerekçesiyle iptal edildiği aktarıldı.
“Her ülkenin bu konu ile alakalı farklı gereksinimleri ve kanunsal düzenlemeleri oluyor. Biz bunlara göre hareket ederek, aksiyon alıyoruz. (…) Mevzuat yapıcılar buna [dijital teklif düzenlemesine] açık olduklarında biz de bu mevzuat çalışmalarına katkıda bulunmaya açığız.”
-Adrienn Timar, Google Macaristan Telif Hakları Uzmanı
Duygu Yücesoy, Timar’ın açıklamalarından sonra konuyu değiştirerek KOBİ’ler ile alakalı yöneltilen soruya dönüş yaparken Gürkaynak sonrasında yaptığı eklemeler ile Timar’ın sözlerini destekledi.
“Türkiye’de 400.000’den fazla içerik, telif haklarını ihlal etmesi nedeniyle liste dışı bırakıldı.”
-Duygu Yücesoy, Google Reklamcılık ve Pazarlama Limited Şirketi Hükümetle İlişkiler ve Kamu Politikası Müdürü
Google’ın Türkiye’deki habercilik üzerindeki etkisi
Milletvekillerinin en çok soru yönelttiği alanlardan biri de Google’ın habercilik ekosistemi üzerindeki etkisi. Konu ile alakalı bir istatistik paylaşan yetkililer, haber sitelerinin Google üzerinden yılda 10 milyar tıklama aldığını aktardı. Bu tıklamalar aracılığıyla 2023’te haberciler 2 milyon dolardan fazla gelir elde etti. Tıklamalardan Google’ın elde ettiği kazanç ise paylaşılmadı.
Belirli haber sitelerine Google üzerinde ayrıcalık tanındığı iddialarına ise Adrienn Timar yanıt verdi:
“Google Arama, bir haber toplayıcısı değil ve burada uyguladığımız algoritma çerçevesinde tüm web sitelerine eşit olarak bir uygulama yapıyoruz. Dolayısıyla böyle bir süreç devam ediyor.”
-Adrienn Timar, Google Macaristan Telif Hakları Uzmanı
Oturumun sonlarında söz hakkı alan DEVA Partisi Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, SEO nedeniyle haberlerin artık okunamaz hale geldiğini vurguladı:
“‘Bugün Ankara’da hava kaç derece’ diye soruyorsunuz, sonra o web sitesine gittiğinizde ‘Bugün Ankara’da hava kaç derece olduğunu söyleyeceğiz.’, ‘Ankara’da acaba hava kaç derece?’, ‘Biliyor musunuz Ankara’da hava kaç derece?’ iniyorsunuz, hâlâ bilgi alamıyorsunuz.”
-Burak Dalgın, DEVA Partisi Balıkesir Milletvekili
Google algoritması ile SEO arasındaki ilişkiyi nasıl değerlendirdiklerini soran Dalgın, bu konuda şirketin bir adım atmayı düşünüp düşünmediğini de sordu. Gönenç Gürkaynak ise cevap olarak bu konuda “kabahatlinin” içerik sağlayıcılar olduğunu belirtti.
İçerik sağlayıcıların daha fazla trafik çekmek adına bu şekilde davrandığını aktaran Gürkaynak, çözümün yalnızca kullanıcıların elinde olduğunu aktardı. Kullanıcıların bu tarz hareketlerde bulunan web sitelerine tıklamayarak onların trafiklerini düşürebileceğini ve bu sayede Google algoritmasında onları alt sıralara itebileceklerini vurguladı.

Toplantı, Başkan Yaman’ın sözleri ile son bulurken gerektiği takdirde Meclis’in yaz arasına girdiği dönemde de tekrardan toplantı yapılabileceği aktarıldı. Google yetkililerinin tekrardan komisyon karşısına çıkıp çıkmayacağı ise belirsizliğini koruyor. Gelişmeler yaşandıkça sizlere aktarıyor olacağız.